Engebretsen

O tym, że na pabianickim cmentarzu spoczywa Axel Botolf Flood Engebretsen, norweski polityk, związkowiec i dziennikarz dowiedzieliśmy się za przyczyną Macieja Snarskiego z Gdańska, który napisał do nas: Jestem zaangażowany w poszukiwanie miejsca, gdzie swoje ostatnie chwile życia spędził norweski więzień obozu Stutthof Axel Botolf Flood Engebretsen. Wraz z jego rodziną dowiedzieliśmy się o tym, że po ewakuacji ze Stuthofu dotarł do Pabianic, gdzie był w szpitalu polowym nr 3544 i zmarł 20.06.1945. Został pochowany na cmentarzu w Pabianicach. Szukamy informacji o budynku, gdzie ów szpital się znajdował, ewentualnie dokumentów związanych z ostatnimi tygodniami życia Axela.

Odpowiadając, napisaliśmy: Szanowny Panie, w 1945 roku radziecki szpital polowy nr 3544 znajdował się w Pabianicach, ul. Warszawska 43. Jednocześnie prosimy, jeśli to możliwe, o bliższe informacje dotyczące Axela Engebretsena. Według Wikipedii A.E. zakończył życie w Łodzi?

Pan Snarski odpisał: Dzięki pomocy pracowników Ambasady Królestwa Norwegii w Moskwie, udało się uzyskać informacje na temat Axela. W załączniku przesyłam skan z rejestru, gdzie jest zaznaczony wpis dotyczący A. Engebretsena. Tekst jest po norwesku, są w nim ujęte oryginalne rosyjskie nazwy źródeł, z których udało się uzyskać szczegółowe informacje. Data zgonu jest o miesiąc późniejsza niż rodzina wiedziała dotychczas. To samo dotyczy miejsca – dotychczas sądzono, że Axel był pochowany w Łodzi. Wprawdzie szpital polowy nr 3544 znajdował się zarówno w Łodzi i Pabianicach, to miejsce pochówku sugeruje, że Axel był hospitalizowany właśnie w Pabianicach. Co do pochówku na cmentarzu, jest to kwatera nr 40, grób nr 82. Tak więc jest to kwatera, gdzie są pochowani żołnierze radzieccy.

Kommentar på norsk til hjemmesiden til sentrale militære arkiv:

Vi har i offentlig tilgjengelige elektroniske arkiv funnet informasjon om Aksel Botolf Flood-Engebretsen i protokoll over omkomne nr. 41604 (på russisk: Опись № 41604), arkivreferanse nr. 17072 (på russisk: Архивное место № 17072), sak nr. 4 (på russisk: Дело № 4) under innføring nr. 90.

På russisk fremgår (i uoffisiell oversettelse):
Aksel Flood (Флюд står for Flood, og Аксель står for Aksel); Fødselsår: 1896; Krigsfange;
utlending-nordmann.
Videre fremgår at vedkommende er registrert syk den 12.05.1945,  ankom 14.05.1945 (uten stedsangivelse); omkom grunnet sykdom den 20.06.1945 i evakueringssykehus nr. 3544; diagnoser oppgis (fibroblastisk lungetuberkulose, kronisk kolitt, hjertemuskelsykdom, åreforkalkning, sekundær utmattelse, bronkopneumoni, halskjerteltuberkulose).

Gravlagt: Poland, Lodz Voivodskap, Pabianice by, Jana Kilińskiego gata, bygning nr.  55, felt (på russisk: квартал поля) nr. 40, grav nr. 82.

Informasjonskilder:

Det russiske forsvarsdepartementets sentrale militære arkiv: http://eng.mil.ru/en/index.htm

Lenke til søkets resultat:  https://pamyat-naroda.ru/heroes/memorial-chelovek_gospital62540076/

Fondnummer til informasjonskilde (på russisk: номер фонда источника информации) № 58

Listenummer til informasjonskilde (på russisk: номер описи источника информации) № А-83627

Saksnummer til informasjonskilde (på russisk: номер дела источника информации) № 5941

Axel Engebretsen (1896-1945) pracował w przemyśle metalowym, w latach 1923-1924 współorganizował powszechny strajk hutników norweskich. Zasłynął jako działacz  młodzieżówki Norweskiej Partii Pracy, był wiceprzewodniczącym Komunistycznej Ligii Młodzieży (Venstrekommunistik Ungdomsfylking) oraz redaktorem prasy lewicowej: Den røde ungdom (Czerwona Młodzież) i Nordlands Fremtid  w Bodø (Przyszłość Nordlandu). W 1927 roku  doprowadził do zjednoczenia młodzieżówek  Partii Pracy i Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej Norwegii, i utworzenia  Młodzieżowej Ligii Pracy (AUF). Został aresztowany przez nazistów i w styczniu 1944 r. trafił do obozu koncentracyjnego w Stutthof. Zmarł w czerwcu 1945 roku w Pabianicach.

https://no.wikipedia.org/wiki/B._Flood_Engebretsen

Autor: Sławomir Saładaj