Dokuczajew i Popow

Sierżant Michaił Stiepanowicz Dokuczajew – dowódca działonu 55. Pułku 15. Dywizji 7. Gwardyjskiego Korpusu Kawalerii I Frontu Białoruskiego. Urodził się 2 czerwca 1925 r. we wsi Nikolskoje niedaleko Astrachania. W Armii Czerwonej służył od listopada 1942 r. Walczył w składzie 216. i 55. pułku w baterii dział przeciwpancernych. Brał udział w bitwach stalingradzkiej i kurskiej, wyzwalał Kijó w i przekraczał Dniepr, uczestniczył w operacjach: białoruska, warszawsko-poznańska i berlińska.

W sposób szczególny odznaczył się 21 stycznia 1945 r. pod Pabianicami (Polska). Nieprzyjaciel próbował opuścić Łódź, uciekając na zachód. Napotkał jednak żołnierzy 55. pułku. Na przeszkodzie faszystom stanął również sierżant gwardii Dokuczajew. Od pierwszego strzału zapalił czołg wroga. Pozostałe czołgi zawróciły. W stronę szosy przebiło się pięć ciężarówek z wojskiem. One też spłonęły. Następny czołg sierżant zniszczył przy podejściu do rzeki Warty. 24 czerwca 1945 r. uczestniczył w defiladzie zwycięstwa na Placu Czerwonym w Moskwie. W 1951 r. ukończył Wojskowy Instytut Języków Obcych. Służył w Zarządzie Głównym MWD, a następnie KGB. W 1959 r. ukończył Akademię Dyplomatyczną Sztabu Głównego Armii Czerwonej. Odpowiadał za bezpieczeństwo przywódców radzieckich i rządowych delegacji zagranicznych. W 1989 r. generał Dokuczajew przeszedł na emeryturę. Zmarł 7 lutego 2005 r.

Kapitan Iwan Anisimowicz Popow – dowódca baterii 147. Pułku 15. Dywizji 7. Gwardyjskiego Korpusu Kawalerii I Frontu Białoruskiego. Urodził się 12 września 1912 r. na wsi obok Wołgogradu. W 1927 r. ukończył szkołę podstawową i kurs dla młodszych oficerów. Przed służbą wojskową był traktorzystą w kołchozie na obrzeżach Stalingradu. W Armii Czerwonej służył w latach 1935-57. W 1939 r. walczył z Japończykami pod Chałchyn Gołem . W styczniu 1945 r. bateria Popowa znalazła się w awangardzie korpusu tuż koło Pabianic. Oddziały radzieckie miały za zadanie odciąć drogę odwrotu hitlerowcom uciekającym w kierunku Sieradza. W ciągu niespełna dziesięciu minut artylerzyści Popowa zniszczyli 20 ciężarówek i pojazdów opancerzonych. Po wojnie I. A. Popow mieszkał w Bałaszowie w pobliżu Saratowa.

Obaj dowódcy otrzymali 27.02.1945 r. tytuły i medale Bohaterów Związku Radzieckiego.

Cytowane relacje pochodzą z internetowych stron rosyjskich, są pisane bardzo często językiem propagandy wojennej. Nie sposób zweryfikować przytoczonych faktów. To zadanie zostawiamy historykom, nas interesuje przede wszystkim miejsce Pabianic w kontekście ówczesnych wydarzeń. Widzimy, że miasto stanowi ważny punkt odniesienia dla opisu starć zbrojnych z jednostkami armii niemieckiej. Nie wiemy jednak co oznaczają w istocie takie określenia jak „w pobliżu Pabianic”, czy „pod Pabianicami”. Brakuje szczegółów geograficznych pozwalających zidentyfikować miejsca niezwykłych czynów i aktów heroizmu, które stały się podstawą do nadania wysokich odznaczeń wojennych. Przedstawione relacje odzwierciedlają jednak znakomicie chaos i niebezpieczeństwa ostatnich dni wojny w Pabianicach oraz wielką determinację żołnierzy sowieckich, a zwłaszcza gwardzistów.

Autor: Sławomir Saładaj