Alarm
A pomniejsz czcionkę A standardowy rozmiar A powiększ czcionkęMiejska Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej (LOPP) powstała w 1924 roku, skupiała 500 aktywistów. Na jej czele stał rejent Kasperkiewicz. Organizacja przygotowywała mieszkańców na wypadek bombardowania lub ataku gazowego podczas ewentualnej wojny. Odbywały się ćwiczenia, pokazy, szkolenia, odczyty, alarmy, zbiórki pieniędzy na zakup ubrań ochronnych i masek przeciwgazowych. Planowano budowę schronów w centrum miasta. Przewidywano, że przyszłą wojnę rozstrzygną nowoczesne „aeroplany bombardujące”, które użyją zabójczych środków chemicznych w postaci „bomb gazowych”.
Prasa lokalna włączyła się do akcji, informując systematycznie o podejmowanych działaniach przez Ligę.
*
Potoki łez
Niedzielne uroczystości LOPP wypadły okazale. Odczyty dr. Broniatowskiego i p. Jana Muraszki zgromadziły w sali Kina Miejskiego sporo słuchaczy. Gazy łzawiące, które dla demonstracji puszczono na salę, spowodowały potoki łez.
Sporo też ciekawych zgromadziła wojna gazowa na placu Dąbrowskiego (obecnie Stary Rynek).
Sprzedaż znaczka też się udała. A gdy w południe na niebie ukazały się aeroplany rozrzucające ulotki propagandowe, mieszkańcy miasta otrzymali z nieba wiadomość, że trzeba się zapisać do LOPP. Toteż wielu znalazło się chętnych, którzy niezwłocznie wypełnili deklaracje LOPP.
Jeżeli Ty tego nie uczyniłeś, uczyń to jeszcze dziś. (Gazeta Pabianicka nr 42/1929 r.)
*
Walne
W dniu 22 marca w lokalu Legionistów przy ul. Kościuszki 14 odbyło się doroczne Walne Zgromadzenie członków Komitetu Miejskiego Ligi Powietrznej i Przeciwgazowej w Pabianicach.
Zgromadzenie zagaił prezes Zarządu p. Józef Kasperkiewicz, przy czym na przewodniczącego zgromadzenia zaproponował p. dyrektora inż. J. Bartnickiego, który jednogłośnie przez Walne Zgromadzenie został wybrany. Na asesorów przewodniczący zaprosił pp. dr. W. Eichlera i dyrektora P. Golińskiego, na sekretarza p. J. Grertnerową.
Ze sprawozdania Zarządu za rok 1933 wynika, że praca komitetu w roku sprawozdawczym rozwijała się w kierunku: jednania (pozyskiwania) członków, szerzenia propagandy lotniczej, zwłaszcza wśród młodzieży szkolnej i szkolenia w gazownictwie i obronie przeciwgazowej i przeciwlotniczej szerszych mas społeczeństwa.
W okresie sprawozdawczym komitet liczy 489 członków rzeczywistych i 282 członków popierających. Łącznie z akcją ogólnokrajową komitet zorganizował X Tydzień Lotniczy. Akcja objęła: propagandę w prasie, zbiórkę ofiar i akademię – poranek lotniczy, urządzony staraniem Koła Szkolnego LOPP przy Gimnazjum Państwowym im. J. Śniadeckiego.
W roku 1933 komitet zwrócił specjalną uwagę na szkolenie drużyn przeciwgazowych. W tym celu przeprowadził przeszkolenie i zorganizował szereg kursów na terenie miasta. Instruktorem jest p. Jan Muraszko.
Na wniosek komisji rewizyjnej Walne Zgromadzenie udzieliło Zarządowi absolutorium. Przez tajne głosowanie do Zarządu, na miejsce ustępujących Kasperskiego i Szykory, weszli: dr W. Eichler i insp. M. Gołogowski.
Wobec powyższego, w r. 1934 Zarząd komitetu stanowią: dr inż. H. Broniatowski, dr W. Eichler, B. Faust, M. Gołogowski, J. Kasperkiewicz i H. Salska.
Do komisji rewizyjnej również przez tajne głosowanie wybrani zostali: dyr. J. Bartnicki, dyr.P. Goliński, E. Gertner. Na delegata do komitetu wojewódzkiego LOPP w Łodzi wybrany został p. instruktor Jan Muraszko.
Na wniosek p. Kasperskiego Walne Zgromadzenie uchwaliło podziękowanie następującym członkom w osobach: W. Kamieńskiego, T. Nowaka i J. Ebenryttera za ofiarną pracę dla LOPP. (GP nr 13/1934 r.)
Pierwsze posiedzenie
Nowo wybrany Zarząd odbył w bieżącym tygodniu swe pierwsze posiedzenie, podzieliwszy mandaty w następujący sposób: przewodniczący – J. Kasperkiewicz, zastępca – dr H. Broniatowski, sekretarz – H. Salska, skarbik – B. Faust , przewodniczący sekcji dochodowej – H. Gołogowski i przewodniczący sekcji propagandowej – dr W. Eichler.
Między innymi sprawami omawiano lekceważące ustosunkowanie się do zadań LOPP-u przez dość znaczną liczbę osób, które nie będąc skreślone z listy członków, faktycznie nimi nie są, gdyż od 2-4 lat nie zapłacili literalnie ani jednej składki miesięcznej pomimo napomnień. A nie brak między nimi bardzo dobrze sytuowanych.
Zarząd postanowił jeszcze raz wysłać tym osobom upomnienie z uprzedzeniem, iż w razie nieuregulowania zaległości, ponieważ nie zgłosiły swego ustąpienia, są faktycznie członkami, będą z listy członków ostatecznie skreśleni.
Sądzimy, że sprawa LOPP winna być na tyle zrozumiana przez społeczeństwo, że każdy uspołeczniony obywatel winien być jej członkiem, dlatego też przypuszczamy, że do skreślenia z listy członków wspomnianych osób nie dojdzie i nie zechcą oni być poza nawiasem ofiarodawców na instytucję uznaną przez Państwo za należącą do instytucji wyższej użyteczności publicznej. (GP nr 15/1934 r.)
*
Odznaka
W ubiegłym roku, jako 10-lecia powstania LOPP powstała kapituła odznaki honorowej tej instytucji. Wyobraża ona krzyż z emblematami LOPP na wstążce koloru żółtego z dwoma zielonymi paskami.
W dniu 21 stycznia powyższą odznakę otrzymali następujący pabianiczanie: inż. dr H. Broniatowski, J. Kasperkiewicz i Helena Salska, a w Łasku p. starosta K. Łazarski. (GP nr 4/1934 r.)
*
Tydzień Lotniczy
Tegoroczny XI Tydzień Lotniczy odbędzie się na terenie całego kraju w czasie od 10 do 17 maja i odbywać się będzie pod hasłem: Wzmocnić szeregi Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej. Cały świat żyje pod hasłem polityki lotniczej przeciwgazowej.
Polska nie może pozostać w tyle. Państwo leżące na krzyżownicy wielkich dróg i otoczone mocnymi sąsiadami, należące do mocarstw europejskich, musi być zawsze gotowe do obrony swoich granic, swojej, swoich obywateli.
Ale wojna przyszłości nie może interesować tylko wojskowych. Dzisiaj ludność całego kraju musi się interesować zagadnieniami obrony swego życia i dobytku. Racjonalna obrona będzie zależała jedynie od należytego stosunku obywatela do zagadnienia zabezpieczenia siebie, a przez to i państwa.
Można stwierdzić z całą pewnością, że z chwila zbrojnego konfliktu Państwo nie będzie w stanie sięgnąć do wszystkich zakątków, mając ważniejsze zadania i że kłopoty mniejsze przypadną w udziale samym obywatelom.
Poważną w tym względzie pomocą jest LOPP powołany w pierwszym rzędzie do spraw obrony przeciwlotniczej i przeciwgazowej. Ale mocne muszą być jej szeregi. Wszyscy obywatele muszą być członkami LOPP.
XI Tydzień Lotniczy w Pabianicach ma pokazać, że znani ze swego wyrobienia społecznego obywatele m. Pabianic w całej rozciągłości rozumieją znaczenie LOPP.
Program XI Tygodnia Lotniczego
Dnia 10 maja, godz. 11 w sali Kina Miejskiego – Poranek Lotniczy.
Dnia 10 i 13 maja w godzinach przedpołudniowych zbiórka uliczna na rzecz LOPP.
Dnia 10 maja rozrzucanie ulotek z samolotu i samochodu.
Wystawa sprzętu przeciwgazowego w aptece p. Połubińskiego, Zamkowa 35 i w sklepie „Społem” przy ul. Zamkowej. W ciągu całego Tygodnia zbiórka w kinach na rzecz LOPP. W ciągu całego Tygodnia zapisywanie na członków LOPP. (GP nr 20/1934 r.)
*
Alarm
W ciągu dwóch nocy: z dnia 30 na 31 lipca i z 31 lipca na 1 sierpnia władze wojskowe okręgu łódzkiego organizują próbny napad lotniczy, który obejmie Pabianice.
Przez 3 godziny w każdą z tych nocy odbywać się będzie nalot rzekomych nieprzyjacielskich aparatów. Początek ćwiczeń sygnalizować będą wszystkie syreny fabryk nieprzerwanym rykiem, trwającym trzy minuty. Najważniejszym i zasadniczym środkiem obrony przeciwlotniczej jest ciemność. Każde najdrobniejsze światełko, jakie dobiegnie oczu lotnika z dołu, jest dlań cennym drogowskazem i doskonałym celem. W ciemności lotnik błądzi, jego pociski są niecelne, a jego lot niepewny.
Dlatego kardynalnym wymaganiem władz bezpieczeństwa jest działanie w tym kierunku, by całe miasto tonęło w zupełnych ciemnościach. W czasie ataku elektrownia wyłączy prąd, na ulicach musi zamrzeć wszelki ruch. Wszyscy mieszkańcy winni dokładnie przeczytać rozlepione na murach miasta instrukcje władz i do nich ściśle zastosować się.
Następnej nocy alarm będzie powtórzony i już wtedy powinniśmy wszyscy doskonale wiedzieć, co należy czynić i jak się zachować podczas napadu lotniczego. Przerywany ryk syren oznajmi koniec ataku. (GP nr 32/1934 r.)
Butny pasażer
Podczas alarmu lotniczego przyjechało taksówką paru, pod dobrą datą pasażerów do Pabianic. Pełniący służbę policjant zatrzymał taksówkę i zwrócił szoferowi uwagę na światło. Wówczas jeden z pasażerów niejaki Wolman Adolf, zamieszkały w Łodzi przy ulicy Zachodniej 59a, zaczął arogancko wymyślać i grozić policjantowi za zatrzymanie taksówki.
Policjant zmuszony był sprowadzić p. Wolmana do komisariatu i wylegitymować go, a ponieważ legitymował się paszportem zagranicznym, zakomunikowano mu, że nie posiada dowodów osobistych w porządku i dlatego nie może być zwolniony. W odpowiedzi na to – Wolman pozwolił sobie oświadczyć, że zamknie fabrykę i robotników wyrzuci na bruk.
To bezczelnie oświadczenie nie speszyło bynajmniej przedstawicieli policji, i pan fabrykant był zmuszony posiedzieć w areszcie do dnia następnego, a niezależnie od tego policja skierowała sprawę do sądu. (GP nr 33/1934 r.)
*
Komitet Żydowski
Na terenie m. Pabianic wyłonił się Komitet Żydowski LOPP, w skład którego weszli czołowi przedstawiciele miejscowego społeczeństwa żydowskiego. Prezydium Komitetu: prezes – I. Wajskol, I wiceprezes – H. Mandeltort, sekretarz – H. Stahl, łącznik do spraw wyszkoleniowych – H. Altman, ppor. rez.
Komitet postawił sobie za cel zwerbowanie do LOPP jak największej liczby członków rzeczywistych i popierających założenie własnego Koła Żydowskiego LOPP, podległego statutowo Obwodowi Miejskiemu LOPP, dostarczenie instruktorowi miejskiemu materiału ludzkiego celem zorganizowania i wyszkolenia 2 żydowskich drużyn odkażających miejskich, zebrania odpowiednich funduszów na bojowy ekwipunek dla tych drużyn.
Należy podkreślić, że komitet zabiera się do pracy z ogromnym zapałem, w najbliższych dniach wydaje odezwę w języku żydowskim do społeczeństwa i w akcję na rzecz obrony przeciwlotniczo-gazowej Państwa wkłada bardzo wiele wysiłku.
Egzamin
W tych dniach odbył się egzamin dla dwóch drużyn odkażających miejskich (w skład których wchodzą sami pracownicy Zarządu Miejskiego m. Pabianic. Kursiści po odbyciu 55 godzin kursu przeciwgazowego złożyli egzamin praktyczny i teoretyczny w liczbie 22 osób.
W skład komisji egzaminacyjnej wchodzili: przewodniczący - prezes Obwodu LOPP, p. rejent J. Kasperkiewicz, instruktor oplg – K. Maciejowski i W. Lewandowski.
W charakterze gości: komisarz R. Jabłoński i wiceprezydent B. Futyma.
Po egzaminie i wspólnej fotografii w sali magistratu odczytano wyniki egzaminu, po czym wygłosili krótkie serdeczne pozdrowienia do absolwentów kursu p. kom. Jabłoński , wiceprezydent Futyma i instruktor Maciejowski.
Powyższe dwie drużyny stanowią zaczątek organizacyjny tutejszej służby odkażającej na wypadek wojny.
Kurs
Dzięki wybitnej pomocy ze strony prezesa Związku Nauczycielstwa p. prof. Sajdy, w dniu 21 ub. miesiąca został zorganizowany przez Pabianicki Obwód Miejski LOPP wyższy kurs z dziedziny obrony przeciwlotniczej i przeciwgazowej dla nauczycieli szkół powszechnych.
Na kurs zapisało się i uczęszczało 27 osób z wyraźną przewagą pań. Wykłady prowadzi instruktor miejski OPLG K. Maciejowski dwa razy w tygodniu w godzinach 19-21 w szkole powszechnej przy ul. Gdańskiej. (GP nr 51/1934 r.)
*
Nowy instruktor
Obwód Miejski LOPP w Pabianicach podaje do wiadomości, iż z dniem 1 września rb. Biuro LOPP mieści się w lokalu Przysposobienia Wojskowego i Wychowania Fizycznego przy ul. Garncarskiej 5 i czynne jest codziennie dla interesantów od godz. 10 do 12.
Wszelkie sprawy związane z przeszkoleniem przeciwgazowym urzędów, szkół, organizacji, zakładów przemysłowych jak również akcję odczytową na terenie m. Pabianic załatwia i prowadzi nowy instruktor miejski obrony przeciwlotniczo-gazowej p. Konstanty Maciejowski, specjalnie delegowany na to stanowisko z Łodzi. W związku z powyższym Obwód Miejski LOPP w Pabianicach zaznacza, że szkolenie i uświadamianie przeciwlotniczo-gazowe tutejszego społeczeństwa będzie prowadzone planowo i w szybszym tempie niż dotychczas. (GP nr 37/1934 r.)
*
„Lot i obrona…”
Zarząd Główny LOPP podaje do powszechnej wiadomości, że wychodzący od szeregu lat miesięcznik pod nazwą „Lot Polski”, oficjalny organ Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej, został z Nowym Rokiem 1934 przekształcony na dwutygodnik popularny „Lot i obrona przeciwlotniczo-gazowa Polski”.
W nowej swej postaci wspomniane pismo zyskało na bogactwie treści, która obejmuje jak najszersze dziedziny życia lotniczego i obrony przeciwlotniczo-gazowej. Na treść tę składają się artykuły z następujących dziedzin: lotnictwo turystyczne, komunikacyjne, wojskowe, szybownictwo, modelarstwo, balony, obrona przeciwlotniczo-gazowa, aktualności, dział literacki, recenzje i notatki bibliograficzne, dział dla młodzieży, rozrywki umysłowe, wreszcie korespondencja krajowa i zagraniczna.
Dwutygodnik drukowany jest wielobarwnie , z licznymi ilustracjami. Ilość ilustracji zajmuje co najmniej jedną trzecią całego egzemplarza. W tak bogatym układzie treści pismo wspomniane zapewne zainteresuje szersze sfery społeczeństwa pabianickiego. (GP nr 4/1934 r.)
*
Bomba gazowa
Zrozumienie zadań LOPP w świadomości naszego społeczeństwa wzrasta stale z roku na rok i obecnie Liga posiada 1,5 miliona członków. Pabianice, jak zwykle, nie pozostają i tutaj w tyle. LOPP w naszym mieście, tak pod względem przygotowania, jak i w kierunku propagandowym rozwija się bardzo dobrze.
Aby społeczeństwo nasze miało stale przed oczyma groźne widmo przyszłej wojny, miejscowy Zarząd LOPP ufundował model wielkiej bomby gazowej, naturalnej wielkości, mającej 4 metry, jakie będą zrzucane z aeroplanów bombardujących. Bomba będzie zainstalowana na rogu pl. Dąbrowskiego i Gdańskiej. Uroczyste odsłonięcie odbędzie się w niedzielę, dnia 22 września o godz. 10.30 rano.
O wzięcie masowego udziału w uroczystości powyższej za naszym pośrednictwem prosi zarząd LOPP wszystkie organizacje i całe społeczeństwo naszego miasta.
Na boisku Towarzystwa Akcyjnego Krusche i Ender w sobotę dnia 21 bm. po południu i w niedzielę dnia 22 bm. o godz. 11 rano odbędą się rozgrywki w piłce nożnej o nagrodę LOPP w Pabianicach w celu spopularyzowania idei Ligi wśród sportowców pabianickich. Nagrodą będzie statuetka wyobrażająca gracza w piłkę, ufundowana przez prezesa Zarządu miejscowego p. J. Kasperkiewicza.
Udział w zawodach wezmą: ”Sokół”, „Tur”, „Makabi” i „Kruschender””. Całkowity dochód z imprezy przeznaczony zostaje na zasilenie funduszów LOPP. Ciekawe te zawody, jak i ich cel, niewątpliwie ściągną tłumy publiczności na boisko. W niedzielę , po odsłonięciu „bomby” wszyscy zatem na zawody. (GP nr 40/1935 r.)
Odsłonięcie
Miejscowy Zarząd LOPP przy pięknej pogodzie wrześniowej w niedzielę dnia 22 września urządził uroczyste odsłonięcie „Bomby gazowej”, która została zainstalowana na narożniku ulic Zamkowej i Gdańskiej.
Model bomby imituje dokładnie prawdziwą bombę gazową, jakie zrzucane będą z wielkich aeroplanów bombardujących, siejąc grozę i zniszczenie. Bomba ma 4 metry wysokości i opatrzona jest napisem : „Zorganizowanym i przygotowanym do obrony przeciwlotniczo-gazowej nic grozić nie będzie”, a na drugiej stronie : „Wszyscy do szeregów”.
Na uroczystości zjawili się przedstawiciele wszystkich władz z p. wicestarostą Zielińskim na czele, przedstawiciele wszystkich organizacji społecznych i gospodarczych, Zarząd LOPP z prezesem p. Kasperkiewiczem na czele, drużyny LOPP, oddział policji pod bronią, gimnazja, organizacje b. wojskowych i tłumy publiczności.
Przemówienie okolicznościowe wygłosił dr W. Eichler, wiceprezes Zarządu LOPP, podkreślając rozwój lotnictwa we wszystkich państwach, jak i w Polsce. Następnie wspomniał o bohaterach naszych zmarłych tragicznie w dniu 11 IX przed trzema laty – kpt. Żwirce i inż. Wigurze, na cześć których w dniu dzisiejszym akurat ma miejsce odsłonięcie mauzoleum w Cierlicku na Śląsku Cieszyńskim, gdzie nastąpiła katastrofa.
„Oburzenie wywołuje wśród całego narodu polskiego fakt” – mówił dr Eichler, „że Czesi nie uszanowali dnia tego i potraktowali pielgrzymki polskie w sposób skandaliczny, wystawiając na granicy aż samochody pancerne”. Na zakończenie wzywa mówca do zapisywania się w szeregi LOPP i do oddziałów drużyn ratowniczych, bo tylko te środki zabezpieczą nas od grozy wojny powietrznej.
Po okolicznościowym przemówieniu dr Eichler poprosił p. wicestarostę Zielińskiego o odsłonięcie „Bomby”, po czym po wzniesionym okrzyku „Niech żyje mocarstwowa Rzeczypospolita Polska”, podchwyconym entuzjastycznie przez wszystkich zebranych, orkiestra odegrała hymn państwowy.
Po następnie wzniesionym okrzyku przez mówcę: „Niech żyje lotnictwo polskie i jego bohaterowie” i ”Niech żyje LOPP” odegrano „Pierwszą Brygadę”.
Na tym uroczystość została zakończona, pozostawiając na zebranych duże wrażenie; nie wątpimy, że przyczyni się ona znakomicie do propagandy na rzecz LOPP. (GP nr 41/1935 r.)
*
Koło kobiece
Dnia 9 X br. z inicjatywy p. dyr. Gimnazjum Państwowego Żeńskiego im. kr. Jadwigi dr J. Jędrychowskiej powstało w Pabianicach nowe Koło Kobiece LOPP, liczące 36 członkiń. Zarząd Koła: dr J. Jędrychowska – przewodnicząca, M. Papiewska – wiceprzewodnicząca, Br. Futymowa – skarbniczka, H. Bąclerówna – sekretarka. Komisja Rewizyjna: St. Grejwulwowa, J. Gustowa, Cz. Ptasznikowa. Podając powyższe do wiadomości ogółu tutejszego Obwód Miejski LOPP życzy nowo powstałemu Kołu jak najpomyślniejszego rozwoju.
Modelarstwo lotnicze
Dnia 26 X br. z inicjatywy tutejszego Obwodu Miejskiego LOPP został uruchomiony kurs wieczorowy modelarstwa lotniczego w szkole nr 5 (centralne warsztaty robót ręcznych) przy ul. Zamkowej 65. Kurs jest prowadzony dwa razy w tygodniu po 1 godzinie. Na kurs uczęszcza młodzież szkolna starszych klas i w wieku pozaszkolnym. Kierownikiem kursu jest p. S. Lisienko.
Baloniki wolne
Dnia 27 X br. w lokalu LOPP nastąpiło rozdanie nagród zwycięzcom w zawodach baloników wolnych (mały Gordon-Benett) w czasie XIII Tygodnia Lotniczego. Po przemówieniu do zebranych p. prezesa J. Kasperkiewicza nastąpiło wręczenie nagród oraz wspólna fotografia. (GP nr 45/1936 r.)
*
Firma Krusche i Ender wspiera LOPP
W piątek dnia 22 maja o godzinie 18 w sali fabrycznej przy ul. Grobelnej 9 odbyło się organizacyjne zebranie Koła LOPP przy zakładach spółki akcyjnej Krusche i Ender.
Zebranie zagaił dyrektor Kokeli w towarzystwie inżyniera Kruschego, powołując na przewodniczącego zebrania prezesa LOPP-u p. rejenta Kasperkiewicza. Jako asesorowie zasiedli przy stole prezydialnym państwo Prase, Neuman, Pietrasiak, Jerkówna i Kowalski, ten ostatni jako sekretarz. Ponieważ firma zatrudnia ponad 3400 robotników postanowiono utworzyć własne koło, zarząd którego będzie wchodził w skład władz miejskiego oddziału LOPP.
Inspektor Okręgowy OPLG w Łodzi p. pułkownik Bartoszkiewicz Wacław, wygłosił referat, wyjaśniający cel i zadania fabrycznego koła LOPP. Koło takie ma za zadanie budzić należyte uświadomienie wśród robotników zatrudnionych w danym przemyśle. Uczy ich bronić się w czasie pracy od ataków napastniczych, lotniczo-gazowych.
Uświadomienie 3400 osób przyczyni się do rozszerzenia koniecznych wiadomości z dziedziny obrony, siłą rzeczy i na rodziny pracowników. Tym sposobem można śmiało stwierdzić, że około 10 tysięcy ludzi w Pabianicach, przez powstanie tego koła będzie wiedziało, jak się należy zachować na wypadek nieszczęścia wojny.
Obrona i jeszcze raz obrona jest zasadnicza i przewodnią cechą działalności polskich czynników, dążących do zapewnienia pokoju. Przemówienie p. pułkownika zebrani przyjęli oklaskami, uświadamiając sobie własne bezpieczeństwo i obowiązki względem samych siebie i współtowarzyszy pracy.
Przez aklamację powołano do Zarządu następujące osoby: przewodniczący- Kokeli Tadeusz, zastępca – inż. Krusche Stefan, sekretarz – Kowalski Teodor, skarbnik – Bakies Roman, poza tym w skład Zarządu wchodzą: Sztolc Edmund, Zbrojewski Władysław. Na zastępców – Skwarka Franciszek i Dąbrowski Bolesław. Niezależnie od tego w skład zarządu wejdą przedstawiciele wszystkich oddziałów fabrycznych. Komisję rewizyjna stanowią: Sumiński Henryk, Prase Józef, Molenda Henryk. Zastępcy – Jerkówna Alicja i Rybakowa Zofia. ( GP nr 22/1937 r.)
„Wymagania obrony przeciwlotniczej w kierunku przebudowy miast streszczają się w następujących wskazaniach: zmniejszeniu zabudowy powierzchni, zwiększeniu przestrzeni plantacji i ogrodów (tereny zielone)”.
Wikipedia.org - Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej
Organizacja obrony przeciwlotniczej Związków Domów miasta Pabianic
Autor: Sławomir Saładaj