Włókniarz Pabianice

Przez długie lata rywalizacja „fioletowych” (PTC) z „zielonymi” (Włókniarz”) ogniskowała uwagę społeczności, podobnie zresztą jak każde spotkanie drużyny Włókniarza z rywalami spoza Pabianic. Mecze piłkarskie gromadziły mnóstwo pabianiczan, którzy z zapałem komentowali przebieg wydarzeń na stadionie i śledzili pilnie losy swoich ulubieńców. Kibice z niecierpliwością oczekiwali kolejnych meczów, które podnosiły temperaturę codziennych rozmów, nadając niekiedy sens życiu w robotniczym miasteczku. Ukazała się właśnie praca Pawła Szałeckiego „Włókniarz Pabianice. Historia sekcji piłki nożnej 1946-2024”. Znawca sportu pabianickiego tym razem zaproponował czytelnikom kilkusetstronicowe opracowanie, zawierające przeogromną liczbę faktów, informacji i wiele unikalnych zdjęć, i materiałów prasowych. Rok po roku możemy obserwować zmiany w sekcji piłki nożnej i poczynania futbolistów, trenerów, szkoleniowców, działaczy sportowych, a sytuacja w klubie była zawsze dynamiczna pełna nieoczekiwanych zwrotów i niespodzianek, wzlotów i upadków. Zwycięstwa przeplatają się z porażkami, a klub wciąż istnieje. Wychowankami Włókniarza są np. – Paweł Janas, medalista Mistrzostw Świata (1982) i były selekcjoner reprezentacji Polski oraz Piotr Nowak, m.in. promotor footballu w USA.

Początek – na modłę radziecką

(…) Po zakończeniu II wojny światowej i zmianach geopolitycznych oraz ustrojowych w Pabianicach zaczął odradzać się przemysł tekstylny. Majątek Krusche-Endera znacjonalizowano, a w jego miejsce powołano do życia Państwowe (Pabianickie) Zakłady Przemysłu Bawełnianego. Jeszcze w czerwcu 1945 roku Stanisław Szyburski, były zawodnik Klubu Fabrycznego „Kruschender” spotkał się z kolegami, którym los pozwolił przetrwać wojnę i okupację. Doszło do niego w ujeżdżalni przy ulicy Orlej i uczestniczyli w nim obok Stanisława Szyburskiego inni byli zawodnicy KE: Stefan Jończyk, Władysław Rybak, Czesław Kasprzak, Józef Maciaszek, Eugeniusz Nowak, Zygmunt Plewiński, Zygmunt Łyszkowski, Zenon Szkudlarek i Antoni Kun. Na spotkaniu postanowiono reaktywować klub oraz sekcję piłki nożnej, która była pierwszym powojennym zespołem późniejszego Włókniarza.

Dzięki m.in. ich aktywności przy odradzających się zakładach bawełnianych w kwietniu 1946 roku zostaje powołany i otrzymuje status prawny Pabianicki Klub Sportowy, w którym rozpoczęły działalność sekcje – bokserska, lekko atletyczna, gimnastyczna i sekcja piłki nożnej. (…)

(…) Prawdziwy przełom w działalności klubu i sekcji nastąpił pod koniec 1949 roku. Było to spowodowane reorganizacją w polskim sporcie, w efekcie której Uchwałą Biura Politycznego KC PZPR z 1949 roku wprowadzono model radziecki. Zlikwidowano kluby z wieloletnią tradycją, zastępując je siecią ogólnopolskich zrzeszeń sportowych, posiadających lokalne koła sportowe. Powołano też osobne zrzeszenia dla wojska, aparatu bezpieczeństwa, sportu wiejskiego, akademickiego i uczniowskiego. Pozostałe kluby zakwalifikowano do sportu związkowego powiązanego ze związkami zawodowymi. Tak się stało m. in. z Pabianickim Towarzystwem Cyklistów. W wyniku tych zmian i spadku z II Ligii upadła sekcja piłkarska PTC, a wielu zawodników fioletowych przeszło do Włókniarza.

Zmiany organizacyjne nie ominęły też Pabianickiego Klubu Sportowego, który na Walnym Zebraniu Członków w 1949 roku przyjął nazwę – Robotniczy Klub Sportowy „Włókniarz”, a do nowego klubu i sekcji piłkarskiej przeszli z PTC m. in. tacy zawodnicy jak – Bartoszek, Kurowski, Wagner, Krzemiński, Nowacki, Zawada, Stusio, Żuber, Kmieć, Grabski, Pusz.

W 1949 roku powstał też najmłodszy z łódzkich podokręgów piłkarskich – podokręg Pabianice. Obejmował on swym zasięgiem Dłutów, Zelów, Zduńską Wole, Sieradz, Poddębice, Łask, Wieruszów i Wieluń. Za jego twórców uznawani są Marian Romanowski, Aleksander Baliński oraz ojciec i syn – Jan i Kazimierz Rakowscy. W latach 1951-1957 podokręg działał jako sekcja piłkarska przy Miejskim Komitecie Kultury Fizycznej i Turystyki w Pabianicach. Podokręg odpowiedzialny był za organizację rozgrywek na najniższym szczeblu oraz prowadził rozgrywki młodzieżowe.

Walka o awans do II ligi

(…) Futboliści pabianickiego Włókniarza od 1951 roku walczyli o awans do II ligi. Najpierw zdobywając mistrzostwo A-klasy po raz pierwszy przegrali mecze barażowe. W 1952 roku prawa gry w tej klasie rozgrywkowej pozbawiła ich reorganizacja rozgrywek (wygrali baraże). Następnie osiem razy pabianiczanom udało się wygrywać rozgrywki III ligi (1953, 1955, 1959, 1960, 1961, 1965, 1966), niestety w barażach zawsze lepsi byli rywale. Kiedy doszło do reorganizacji rozgrywek (1966/1967), by awansować szczebel wyżej wystarczyło wygrać rozgrywki ligi międzywojewódzkiej (III ligi).

Marzenia klubu wreszcie się ziściły. Podopieczni trenera Stanisława Barana w sezonie 1966/1967 okazali się najlepsi, a walka o awans trwała do ostatniej ligowej kolejki. W najważniejszym meczu sezonu piłkarze Włókniarza przy dopingu 10-tysięcznej widowni, pokonali na własnym boisku wicelidera Stal Kraśnik 1:0, a złotą bramkę zdobył Jan Nowacki. Zieloni sukces przypieczętowali w ostatnim meczu z ŁKS Łomża gromiąc rywali 8:0, dzięki bramkom Henryka Waltera (4), Jana Nowackiego (2), Pawła Markiewicza (1) i Sławomira Królikowskiego (1).

Obok strzelców bramek w tym historycznym meczu grali: Stanisław Szałecki, Jerzy Łyszkowski, Szczepan Miłosz, Marian Karaszkiewicz, Waldemar Reinhold, Zdzisław Michalski i Zbigniew Kubasiewicz.

W III-ligowym sezonie 1966/1967 bramki strzelali: Jan Nowacki 15, Paweł Markiewicz 8, Sławomir Królikowski 8, Henryk Walter 8, Wiesław Studziński 3, Zdzisław Michalski 3, Zbigniew Kubasiewicz 3, Waldemar Reinhold 3, Bogdan Rybak 3, Jerzy Łyszkowski 2, Andrzej Włodarek 1.

To był ogromny sukces całych Pabianic. Obok piłkarzy pracowały na niego władze klubu, zakład opiekuńczy i kibice, którzy wspierali piłkarzy w ich poczynaniach.(…)

I runda sezonu 1967/1968

1. Lech Poznań – Włókniarz 1:0 (1:0)
   Włókniarz : Szałecki, Łyszkowski, Czop, Karaszkiewicz, Reinhold, Miłosz, Sass (Kubasiewicz), Michalski, Walter, Kosider, Markiewicz.
2. Włókniarz – Zawisza Bydgoszcz 1:3. Gol: Sass 1
   Włókniarz: Szałecki, Łyszkowski, Czop, Reinhold, Karaszkiewicz, Michalski, Czapiński, Sass, Kosider, Markiewicz.
3. ROW Rybnik – Włókniarz 1:0
   Włókniarz: Szałecki, Czop, Reinhold, Karaszkiewicz, Michalski, Czapiński, Sass, Królikowski, Kosider (Nowacki), Drozdowski.
4. Włókniarz – Cracovia Kraków 1:0 (0:0). Gol: Michalski 1
   Włókniarz: Szałecki, Łyszkowski, Karaszkiewicz, Czop, Reinhold, Sass, Królikowski, Michalski, Drozdowski (Czapiński), Nowosielski, Markiewicz.
5. Górnik Wałbrzych – Włókniarz 0:1 (0:1). Gol: Nowosielski 1
   Włókniarz: Szałecki, Łyszkowski, Karaszkiewicz, Czop, Reinhold, Sass, Michalski, Królikowski, Drozdowski, Nowosielski (Czapiński), Markiewicz. (…)

Janas

Paweł Janas po kilku sezonach spędzonych w macierzystym klubie, od trampkarza do młodzieżowca i występach w drużynie seniorów zmienił barwy klubowe. Przez ŁKS trafił do II –ligowego Widzewa.

W 1959 roku przyjechał do Pabianic z Włocławka. Był współautorem pierwszego historycznego awansu do II ligi (1967), drugiego w 1971 roku, reprezentantem okręgu łódzkiego, laureatem wielu wyróżnień. Doczekał się kibicowskiego transparentu „Leszek broni w rękawicach, druga liga w Pabianicach”. Po 14 latach w bramce Włókniarza karierę zawodniczą zakończył Stanisław (Leszek) Szałecki. (…)

„Stranieri”

(…) Reprezentacja Polski pod wodzą Andrzeja Strejlaua wybrała obiekty Włókniarza jako miejsce przygotowań przed meczem eliminacyjnym MŚ z San Marino. Kibice mieli nie lada gratkę oglądając trenujących „stranieri” Jacka Ziobro (Montpellier), Roberta Warzychę (Everton), Jana Furtoka (HSV Hamburg), Piotra Czachowskiego i Marka Kożmińskiego (Udinese) czy Andrzeja Juskowiaka (Sporting). (…)

Autor: Sławomir Saładaj