Szlak „Pabianice zapisane na taśmie filmowej”
A pomniejsz czcionkę A standardowy rozmiar A powiększ czcionkęTrasa ta liczy niespełna 6 km i jest idealna na spacer pieszy lub rajd dla młodzieży szkolnej, pomijając najmłodsze dzieci, które ze względu na tematykę niektórych filmów jak również zawarte w nich sceny erotyczne nie powinny wybierać się z nami na wycieczkę. Można również przedłużyć szlak o dodanie trzech kolejnych miejsc, gdzie kręcono sceny do jednego ze wspomnianych tu filmów co sprawi, że trasa w takiej formie będzie adresowana do rowerzystów gdyż jej długość zostanie niemalże podwojona.
- „Syzyfowe prace”
Film fabularny w reżyserii Pawła Komorowskiego (2000 r.) w/g prozy Stefana Żeromskiego o tym samym tytule. Wiele scen kręcono w roku 1997 na terenie II Liceum Ogólnokształcącym w Pabianicach przy ul. Pułaskiego 29. Zagrali w nim m.in.: Alicja Bachleda Curuś, Franciszek Pieczka, Łukasz Garlicki, Bartłomiej Kasprzykowski, Rafał Królikowski, Przemysław Sadowski, Jerzy Bińczycki, Rafał Królikowski, Krzysztof Wakuliński, Bogusław Sochnacki, Gustaw Lutkiewicz oraz Przemysław Sadowski
- „Pogranicze w ogniu”
Serial szpiegowski składający się z 24 odcinków, kręcono go w dwóch częściach. Akcja toczy się w latach 1917 – 1939. Dwaj przyjaciele jeszcze z lat szkolnych – Czarek Adamski i pochodzący z polsko-niemieckiej rodziny Franek Relke – razem walczą w powstaniu wielkopolskim. Jednak ich drogi szybko się rozchodzą. Pierwszy z nich zostaje oficerem polskiego wywiadu, a drugi wstępuje do tajnych służb Republiki Weimarskiej, a następnie III Rzeszy. Reżyser: Andrzej Konic. W rolach głównych: Cezary Pazura, Olaf Lubaszenko oraz cała plejada zarówno znanych jak i początkujących aktorów. W jednym z odcinków „zagrała” Szkoła Podstawowa nr 1 przy ul. Pułaskiego 22/24. W 1986 r. przez dwa dni kręcono tu sceny, w których szkoła „zamienia się” w Pocztę Główną we Włocławku.
- „Kariera Nikosia Dyzmy”
Komedia w reżyserii Jacka Bromskiego (2002 r.) wzorowana na postaci Nikodem Dyzma z przedwojennej powieści Tadeusza Dołęgi -Mostowicza. Większość znakomitych scen nakręcono w Pabianicach. Widzom najbardziej utkwił w pamięci obraz cmentarza ewangelicko -augsburskiego gdzie pracował główny bohater zanim stał się… .Naprawdę warto obejrzeć ten film by poznać dzieje filmowego Nikosia granego przez Cezarego Pazurę, u boku którego zobaczymy m.in.: Annę Przybylską, Ewę Kasprzyk, Katarzynę Figurę, Andrzeja Grabowskiego, Krzysztofa Globisza, Olgierda Łukaszewicza i innych
- „Krótki dzień pracy”
Dokumentalizowany dramat polityczny z 1981 roku w reżyserii Krzysztofa Kieślowskiego, który swą oficjalną premierę miał dopiero w 1996 roku. Od powstania do premiery był pokazywany jedynie na pokazach w klubach filmowych i podczas specjalnych seansów. Na jednej ze scen widzimy jak główny bohater grany przez Wacława Ulewicza przejeżdża ulicą Grobelną obok dawnej fabryki Baruchów. W filmie oprócz Ulewicza zagrali m.in.: Elżbieta Kijowska, Tadeusz Bartosik, Leon Charewicz, Paweł Nowisz, Marek Nowakowski oraz późniejszy Premier Tadeusz Mazowiecki.
- „Czarne słońca”
Film fabularny (dreszczowiec) z 1992 roku w reżyserii Jerzego Zalewskiego opowiadający losy byłego więźnia skazanego na śmierć za zabicie człowieka i zwolnionego na podstawie amnestii, którego zagrał Tomasz Dedek. Niektóre sceny do filmu kręcono na ulicy Lipowej. W filmie zagrali również: Ewa Dałkowska, Iwona Głębicka, Jan Frycz, Sławomir Orzechowski, Cezary Pazura, Krzysztof Zaleski, Mieczysław Voit i Artur Majewski.
- „Polonia Restituta”
Film historyczny w reżyserii Bohdana Poręby z 1980 roku opowiadający o wydarzeniach związanych z odzyskaniem przez Polskę niepodległości. Muzykę do filmu skomponował i wykonał Czesław Niemen. W swej pieśni do tekstu Adama Mickiewicza „Litania pielgrzymska” artysta brzmi przejmująco, a nagrywając wielokrotnie swój głos na magnetofonie wielośladowym stworzył niepowtarzalny klimat brzmiącego podniośle chóru. W filmie zagrali m.in.: Artur Barciś, Tadeusz Janczar, Jerzy Turek, Henryk Machalica, Emil Karewicz, Janusz Zakrzeński, Józef Fryźlewicz, Arkadiusz Bazak, Stefan Szmidt, Mieczysław Voit i Wiesław Gołas.
- „Ziemia obiecana”
Film fabularny uznany również za historyczny i obyczajowy z 1974 roku w reżyserii samego Andrzeja Wajdy oparty na powieści Władysława Reymonta pod tym samym tytułem. Akcja filmu toczy się w prężnie rozwijającej się przemysłowej Łodzi na przełomie XIX i XX wieku. Wajda zmienił nieco pierwowzór literacki łagodząc jego antysemicką wymowę. U boku głównych bohater: Daniela Olbrychskiego, Wojciecha Pszoniaka i Andrzeja Seweryna występują m.in.: Piotr Fronczewski, Bożena Dykiel, Franciszek Pieczka, Anna Nehrebecka, Marian Glinka i wielu innych znanych aktorów. Trawińskiego zagrał Andrzej Łapicki, który trzy lata wcześniej gościł w Pabianicach przy okazji nagrań do filmu „Jak daleko stąd, jak blisko”.
- „Jak daleko stąd, jak blisko”
Dramat psychologiczny z 1971 roku reżyserowany przez Tadeusza Kownackiego. Główny bohater grany przez Andrzeja Łapickiego spotyka widma z przeszłości i próbuje naprawić to, co kiedyś zniszczył. W Pabianicach nagrano scenę miłosną w oranżerii (już nie istniejącej) dawnego pałacu Endera (obecnie budynek Starostwa Powiatowego). W scenerii jabłek czołowy amant ówczesnego kina zagrał z Alicją Jachiewicz. Oprócz wspomnianej pary aktorów w filmie zobaczymy m.in.: Annę Dymną, Maję Komorowską, Gustawa Holoubka, Jerzego Cnotę, Edmunda Fettinga, Stanisława Jasiukiewicza, Jerzego Tokarczyka i Wirgiliusza Grynia.
- „Dzieje grzechu”
Melodramat psychologiczny z 1975 roku w reżyserii Waldemara Borowczyka. Scena kręcona przy ulicy Piotra Skargi, ukazująca zagubioną życiowymi zawirowaniami młodą prostytutkę stojącą na balkonie z kościołem w tle i wypatrującą oraz nęcącą klientów już sama w sobie jest dramatyczna. Zdjęcia do filmu zaskakują śmiałym erotyzmem co spowodowało, że grająca główną rolę Grażyna Długołęcka zaraz po premierze stała się bohaterką obyczajowego skandalu. Rzekomo usłyszała od przedstawiciela ministerstwa kultury, że była to jej pierwsza i ostatnia rola. Okrzyknięto ją "aktorką wyklętą". Oprócz Długołęckiej w filmie zagrały takie m.in.: takie sławy jak Zbigniew Zapasiewicz, Roman Wilhelmi, Olgierd Łukaszewicz, Jerzy Zelnik, Władysław Hańcza, Mieczysław Voit.
- „Stawka większa niż życie”
Serial telewizyjny z lat 1967 – 1968 w reżyserii Janusza Morgensterna i Andrzeja Konica. Był on wynikiem powodzenia 14 przedstawień telewizyjnego Teatru Sensacji z lat 1965-67. Sukces serialu był oszałamiający, także poza granicami kraju. Odtwórca roli J-23 vel Hansa Klossa - Stanisław Mikulski stał się rozpoznawalny w wielu krajach wschodu. Pabianice „zagrały” w pierwszym odcinku oraz w czołówce filmu. Mikulski zagrał w nim m.in.: z Emilem Karewiczem, Bronisławem Pawlakiem, Leonem Niemczykiem i Tadeuszem Teodorczykiem. Początkowo rolę Klossa miał grać Andrzej May, ale odrzucił tą propozycję. Pod uwagę brany był też Ignacy Gogolewski.
- „Umarli rzucają cień”
Wojenny dramat sensacyjno-psychologiczny w reżyserii Juliana Dziedziny z 1978 roku. Przedstawia on działalność Gwardii Ludowej na Śląsku oraz historię prowokacji agentów Gestapo. W pewnym sensie film jest thrillerem, który do końca trzyma w napięciu i pozostawia bez odpowiedzi, kto zdradził? W Pabianicach zrealizowano scenę ucieczki z budynku Gestapo, który to odegrał Zespół Szkół nr 1 przy ulicy Piotra Skargi. Zagrali w nim m.in.: Henryk Talar, Krzysztof Kiersznowski, Tatiana Sosna-Sarno, Jerzy Kryszak, Piotr Frączewski, Danuta Szaflarska i Elżbieta Kijowska.
- „Kariera Nikodema Dyzmy”
Serial satyryczny z 1980 roku, emitowany przez Telewizję Polską w siedmiu odcinkach, który na podstawie powieści Tadeusza Dołęgi-Mostowicza wyreżyserowali Jan Rybkowski i Marek Nowicki. Przedstawia on zawrotna karierę bezrobotnego mężczyzny świetnie potrafiącego wykorzystać nadarzające się okazje, który przez kilka zbiegów okoliczności oraz swój nietypowy choć interesujący sposób bycia wkracza na warszawskie salony dosięgając najwyższych zaszczytów w państwie. Tytułowa role Dyzmy świetnie odegrał nieodżałowany Roman Wilhelmi, u którego boku mogliśmy zobaczyć m.in. takie sławy jak: Jerzy Bończak, Bronisław Pawlik, Wojciech Pokora, Leonard Pietraszak, Tadeusz Pluciński, Izabela Trojanowska, Grażyna Barszczewska, Barbara Brylska, Bogusz Bilewski.
- „Sarid”
Film dokumentalny Zbigniewa Gajzlera z 2005 roku. Sarid – ocalony, przedstawia losy Żydów z pabianickiego getta, które w maju 1942 roku zostało zlikwidowane, a jego mieszkańcy wywiezieni do obozu pod Chełmnem nad Nerem, a następnie wymordowani. Bohaterem filmu jest naoczny świadek i uczestnik tamtych wydarzeń Aleksander Bartal – Bicz. Opowiada On swą historię, przeżycia osób mu najbliższych oraz sąsiadów i znajomych, którzy dzielili ten sam los, ale nie udało im się przetrwać. W filmie możemy zobaczyć Katarzynę i Macieja Durajskiego, Różę Brodzką, Annę i Emilię Gajzler oraz Olgę Mizgier. Narratorem jest Krzysztof Hile, a montażem zajął się równie znany mieszkańcom Pabianic Witold Szulc.
- „Daleko od szosy”
Serial fabularny z 1976 roku, składający się z 7 odcinków w reżyserii Zbigniewa Chmielewskiego. Film opowiada losy Leszka - mieszkańca wsi, który czuje się tam ograniczony i niespełniony. Ten ambitny, dwudziestoletni mężczyzna nie wykazuje zainteresowania pracą na roli, za to pasjonuje go motoryzacja. Wyjeżdża do miasta, tam uczy się wieczorowo i pracuje. Chłopak zakochuje się co dodatkowo motywuje go do działania. W rolę Leszka Góreckiego wcielił się Krzysztof Stroiński (Leszek w dzieciństwie to Tomasz Wilczyński). Zagrali wraz z nim m.in.: Sławomira Łozińska, Irena Szewczyk, Roman Kosiarkiewicz, Tomasz Zaliwski, Ferdynand Matysik i Andrzej Wichrowski.
- „Czterej pancerni i pies”
Serial składający się z trzech sezonów podzielony na 21 odcinków. Kręcony w latach 1966 – 1970. Film w reżyserii Konrada Nałęckiego cieszył się ogromną popularnością choć wzbudzał u widzów wiele kontrowersji. Fabuła przedstawia losy załogi czołgu „Rudy” nr 102 (radziecki czołg T-34), któremu nazwę nadała jego załoga na cześć Marusi Ogoniok granej przez Polę Raksę, w której kochali się niemal wszyscy mężczyźni. W filmie zagrali m.in. Janusz Gajos, Franciszek Pieczka, Włodzimierz Press, Wiesław Gołas, Roman Wilhelmi, Małgorzata Niemirska, Witold Pyrkosz, Barbara Kraftówna, Janusz Kłosiński, Tadeusz Fijewski oraz Stanisław Jasiukiewicz - odc.18. "Daleki patrol"
W celu wydłużenia trasy i wykorzystania jej do rajdów oraz wycieczek rowerowych warto odwiedzić również niżej wskazane miejsca, gdzie kręcone były kolejne sceny do wspomnianego już wcześniej filmu pt. „Kariera Nikosia Dyzmy”
- Ulica Jutrzkowicka 112
- Ulica Partyzancka 133/151
- Ulica Mariańska
Szlak „Pabianice zapisane na taśmie filmowej” w wersji PDF (do druku)
Opracowanie trasy i tekstu: Mariusz Poluchowicz
Zdjęcia: Mariusz Poluchowicz