Jarniński

Ignacy Jarniński był lekarzem miejskim w Pabianicach w latach 1907-1914, dokąd zaprosił go „przyjaciel i towarzysz uniwersytecki” Witold Eichler, który wówczas chorował na tyfus. Jarniński wyleczył Eichlera i za jego namową objął stanowisko lekarza miejskiego.

Obaj uczestniczyli w tzw. kilińszczyźnie w 1894 r., była to kilkusetosobowa manifestacja zorganizowana przez Ligę Narodową w Warszawie w setną rocznicę wybuchu insurekcji warszawskiej na czele, której stał Jan Kiliński. Efektem manifestacji były carskie represje. Wtedy to Eichler i Jarniński stracili możliwość studiowania w Warszawie. Naukę kontynuowali na Uniwersytecie Dorpackim (obecnie Tartu w Estonii). W odróżnieniu od innych uczelni na ziemiach należących w tym czasie do Rosji Uniwersytet Dorpacki prowadził liberalna politykę i unikał dyskryminacji Polaków.  Obaj byli członkami najstarszej polskiej korporacji akademickiej - Konwent Polonia z siedzibą w Dorpacie. Korporacja prowadziła działalność społeczno-kulturalną i samopomocową. Wyróżniał ją specyficzny etos środowiskowy. Po zakończeniu studiów pełnoprawny członek korporacji zostawał filistrem.

Biogram  Franciszka Ignacego Jarnińskiego przypomniał Grzegorz Błaszczyk w książce „Dorpatczycy. Polscy studenci na Uniwersytecie Dorpackim w latach 1802-1918”, 2023 r.

Jarniński Franciszek Ignacy (17 (29) I 1873 -10 IV 1942) lekarz internista, dyrektor Instytutu Głuchoniemych i Ociemniałych w Warszawie. Urodzony w majątku Brzuza w powiecie węgrowskim, w gminie Kamieńczyk (niedaleko Wyszkowa). Syn Adama, mieszczanina, katolika i Antoniny Studzińskiej. Rodzice mieli sześcioro dzieci, z nich dorpatczyk był najstarszy.

Ukończył II Gimnazjum w Warszawie w 1892 r. Studiował na Uniwersytecie Warszawskim prawo w latach 1892 (od sierpnia) – 1893, medycynę w latach 1893-1894 (do kwietnia był na pierwszym roku studiów) oraz medycynę w Juriewie (inna nazwa Dorpatu)  w latach 1895 -1899. Zwraca uwagę przerwa w latach 1894-1895, chodzi o jego udział w tzw. kilińszczyźnie w kwietniu 1894 r. za co został wydalony z Uniwersytetu „na zawsze”. W tym czasie przebywał w Biełoziersku, mieście powiatowym w guberni nowogródzkiej, pod jawnym nadzorem policji. W Juriewie przedstawił świadectwo ubóstwa z 1895 r.

Dyplom lekarza z 27 stycznia 1900 r. Członek Konwentu Polonia z 16 IX 1895 r., notowano go tam w drugim semestrze 1895 i od pierwszego semestru 1897 do drugiego semestru 1898 r. Prawa filistra otrzymał 12 lutego 1900 r.

W latach 1900-1903 prowadził wolną praktykę w Węgrowie. W końcu 1903 r. w Wyszkowie ożenił się z Marią Starusiewicz. W latach 1903-1906 był lekarzem szpitalnym w kopalni w Grodźcu w powiecie będzińskim. Skąd zmuszony był odejść z powodu problemów zdrowotnych żony i dzieci, związanych z miejscowym klimatem oraz nadmiaru pracy, niemożliwej do wykonania przez jednego człowieka. W końcu 1906 r. wrócił w rodzinne strony, do Kałuszyna w guberni warszawskiej.

Na początku lutego 1907 r. wyjechał do Pabianic, dokąd zaprosił go jego „przyjaciel i towarzysz uniwersytecki” Witold Eichler, który wówczas chorował na tyfus. Tu zajął się leczeniem swego przyjaciela. Gdy dowiedział się o wakacie na stanowisku lekarza miejskiego w Pabianicach, podjął starania o ten urząd. Stanowisko lekarza miejskiego piastował od 1 kwietnia 1907 do 1 kwietnia 1914 r. Odejście z urzędu lekarza miejskiego w 1914 r. motywował tym, że domowe okoliczności zmuszają go do zamieszkania w Warszawie, czego bliżej nie wyjaśnił. W latach 1906-1914 miał być jeszcze lekarzem fabrycznym w Pabianicach (jednak w spisie filistrów z 1914 r. zanotowano go w pobliskiej Łodzi).

W latach 1914-1917 pracował w Szpitalu Dzieciątka Jezus i w więzieniach warszawskich (w 1914 r. osiada w Warszawie). Od 1917 do 1937 był „na służbie urzędowej sanitarnej”. Dyrektor Instytutu Głuchoniemych i Ociemniałych w Warszawie.

 W 1918 r. uczestniczył w budowie państwowości polskiej. Był członkiem Dyrekcji Służby Zdrowia Publicznego, z której ramienia pracował w Wydziale Reemigracyjnym dla uchodźców  z Rosji w MSW. W karcie rejestracyjnej do Izby Lekarskiej Warszawsko-Białostockiej z 20 lipca 1923 r. określił się jako Polak i katolik. W 1924 r. był naczelnikiem Wydziału Inspekcyjno-Organizacyjnego we wspomnianej Generalnej Dyrekcji Służby Zdrowia.

W 1938 r. był emerytowanym naczelnikiem wspomnianego Wydziału w Ministerstwie Opieki Społecznej (od 1934 r.) Miał wtedy dochody roczne w wysokości  6964 zł z tytułu emerytury. Dane z poprzedniego kwestionariusza powtórzył w kolejnym z 12 września 1940 r. Mieszkał wtedy przy ul. Piusa XI  nr  7. Zmarł w czasie okupacji w wieku 69 lat, został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim przez żonę i dzieci.

Wikipedia.org - Witold Eichler

Autor: Sławomir Saładaj