Biblia Goetzego

Pabianice były miastem wielu religii. Stąd pochodzi wielu wybitnych duchownych. Mimo upływu czasu, echa ich działalności pobrzmiewają w sieci. Metodysta Bernard Goetze urodził się 6 kwietnia 1888 r. w Pabianicach. Pastorem został 28 sierpnia 1909 r. W latach 1909-1915 pracował w Rosji, na Wołyniu. W okresie pierwszej wojny światowej, 1915-1918, był internowany przez władze rosyjskie. Zasłynął zmodernizowanym przekładem Biblii na język rosyjski. W 1952 r. wyjechał do Kanady, gdzie zmarł 7 stycznia 1962 r.

Do 14 roku życia mieszkał w Pabianicach. W Łodzi ukończył szkolę biblijną. Po pierwszej wojnie światowej przyjechał do warszawy. Wydawał trzy chrześcijańskie pisma oraz książki religijne po polsku, rosyjsku, ukraińsku i niemiecku. Pod Warszawą założył przytułek dla bezdomnych dzieci. Organizował pomoc dla misjonarzy-metodystów oraz ich rodzin. Prześladowania religijne w ZSRR uniemożliwiały rozpowszechnianie wydawnictw chrześcijańskich. Goetze rozpoczął akcję wysyłania paczek żywnościowych na Wschód.

Najbardziej znanym dziełem Goetzego jest Biblia rosyjska z objaśnieniami i komentarzami. Goetze wspominał: „Byłem przekonany ponad wszelką wątpliwość, że Pan nakazał mi wydanie Biblii rosyjskiej w nowym opracowaniu, o czytelnym druku, przejrzystej. Jednocześnie wydawało się mi, że jestem niegodny, aby podołać temu ogromnemu i ważnemu zadaniu. Jednak z kilkoma współpracownikami, w tajemnicy, rozpoczęliśmy przygotowania do realizacji naszego zamierzenia. Kiedy rękopis był gotowy do druku poinformowaliśmy o naszej pracy szerszą publiczność. Nie chodziło nam o nowy przekład. Zastąpiliśmy tylko archaizmy językowe aktualnym słownictwem. Wprowadziliśmy podrozdziały, uzupełniając je odsyłaczami do miejsc paralelnych w Biblii. Szczególnie istotne fragmenty wydrukowaliśmy pogrubioną czcionką. Ponadto Biblia miała objaśnienia i kolorowe mapy. Podczas pracy korzystaliśmy ze wskazówek rosyjskich przyjaciół & ndash; misjonarzy, duchownych, uczniów i wykładowców szkół biblijnych. Ortografia pozostała bez zmian, usunęliśmy natomiast tzw. znak twardy, co zmniejszyło objętość Księgi o 70 stron. Nowa rosyjska Biblia ukazała się dwa miesiące przed wybuchem drugiej wojny światowej. Cztery tysiące egzemplarzy rozeszło się jeszcze na początku wojny. Pozostałe sześć tysięcy zniszczyło Gestapo.” W późniejszym okresie odbiorcami Biblii stali się zwłaszcza sowieccy jeńcy wojenni oraz robotnicy przymusowi.

Po latach Biblia stała się białym krukiem, ciągle poszukiwanym przez czytelników w Rosji i Ukrainie. Instytut Przekładów Biblijnych w Sztokholmie, mimo że nie zajmuje się tłumaczeniami na języki. słowiańskie postanowił wznowić „Biblię Goetzego”. W 1978 r. pracownicy instytutu zwrócili się do Jana, starszego syna Goetzego, żeby pomógł w przygotowaniu drugiego wydania. Razem z pozytywną odpowiedzią otrzymali dużych rozmiarów przesyłkę zawierająca oryginalną odbitkę typograficzną „Biblii Goetzego” Była to jedna z dwóch pełnych odbitek wykonana na dobrej jakości papierze i zapisana czytelnym drukiem. Odbitka miała służyć drugiemu wydaniu Biblii. Jeden egzemplarz zaginął podczas wojny, drugi „przeszedł”długą, pełną niebezpieczeństw drogę, aby po wojnie odnaleźć się w Kanadzie, dokąd trafiła rodzina Goetzów.

Drugie wydanie znanej wśród metodystów „Biblii Goetzego” ukazało się w 1981 r. Biblia ta jest ciągle dostępna w ukraińskich księgarniach wysyłkowych. W 1990 r. metodyści z USA wydrukowali w Chinach 50 tys. egzemplarzy i dostarczyli je do Moskwy.

http://baptistru.info/

****

Próbę zorganizowania wspólnoty baptystów podjęto w Pabianicach w 1870 r. W domu Ruppeltów odbyło się spotkanie zorganizowane przez Jana Wilhelma Sperlinga. Od 1972 r. odnotowano ich po raz pierwszy w aktach stanu cywilnego Pabianic. W 1873 r. odbył się chrzest 12 osób. W 1895 r. za 5750 rubli baptyści pabianiccy zakupili działkę wraz z domem przy ul. Fabrycznej 32 (obecnie Waryńskiego). Zbór pabianicki odłączył się od Łodzi i razem z Kurówkiem i Mierzączką Małą utworzył w 1908 r. samodzielną parafię. Wśród wiernych przeważali rzemieślnicy i kupcy. W latach 1922-1924 wzniesiono kościół według projektu  pabianickiego architekta S. Kowalskiego. Budynek mógł pomieścić ok. 200 osób. Kaznodzieją baptystów w Pabianicach był Jan Eichhorst. Po II wojnie światowej życie parafii baptystów zaczęło stopniowo zamierać. Jeszcze do 1980 r. w kościele przy ul. Waryńskiego odbywały się nabożeństwa.

***

O baptystach pisał także Krzysztof Woźniak w artykule „Protestanci pabianiccy (do 1914 r.). Szkic do portretu” – Pabianiciana nr 3/1995 r.

(…) Mniej liczni, ale bardziej zwarci terytorialnie i widoczni poprzez aktywność w propagowaniu zasad swojej wiary byli baptyści. W Królestwie Polskim pierwsza gmina założona została w 1859 r. w Adamowie k. Pułtuska. Z biegiem lat powstawać zaczęły dalsze, rekrutując swoich wyznawców prawie wyłącznie spośród ewangelików augsburskich. W 1897 r. było w Królestwie 4 tys. baptystów zorganizowanych w 14 samodzielnych parafiach. Rosnąca popularność baptystów groziła spadkiem liczby wiernych kościoła luterańskiego . Próbowano więc różnymi sposobami ograniczać wpływy nowej sekty. Podobne stanowisko zajmowały władze administracyjne, nie akceptujące szeregu reguł nowego wyznania. Baptyści przestrzegali zasady rozdziału kościoła od państwa, odrzucali pracę na stanowiskach państwowych, nie uznawali składania , przysięgi, często odmawiali służby wojskowej. Cała doktryna religijna opierała się na Biblii, którą każdy wierny powinien indywidualnie studiować. Chrztu nie uznawano za sakrament i dopuszczano do niego tylko dorosłych, potwierdzających w ten sposób przynależność do kościoła baptystów.

Początki baptyzmu w Pabianicach, podobnie jak w całym Królestwie były trudne. Jesienią 1870 r. w domu rodziny Ruppelt odbyło się spotkanie, na które znany łódzki baptysta Jan Wilhelm Sperling zaprosił kaznodzieję Edwarda Aschendorfa. Zamiar zorganizowania tego zebrania musiał być znany pastorowi parafii ewangelicko-augsburskiej,  gdyż poinformował on policję o jego miejscu i terminie, w wyniku czego obaj baptyści zostali zatrzymani. Trudności w organizacji zebrań w Pabianicach przezwyciężono przenosząc je  do pobliskiej wsi Terenin. W 1873 r. odbył się tam chrzest pierwszych 12 osób. W latach 1882-1888 baptyści spotykali się regularnie w Jutrzkowicach. Zebrania i nabożeństwa w domu rodziny Pladek prowadził Albert Gutsche. Od 1988 r. miejscem spotkań stał się dom Schultzów przy ul. św. Jana w Pabianicach, następnie dom rodziny Jerke przy ul. Długiej. Nabożeństwa odbywały się dwa razy w tygodniu. W ostatnich dniach 1889 r. baptyści pabianiccy zorganizowali pierwszą uroczystość chrztu. Gmina rozrastała się i wkrótce lokal u Jerków okazał się za mały. W 1895 r. kupiono za 5 750 rubli plac z budynkiem przy ul. Fabrycznej 31. Dużą pomoc okazał Antoni Arndt, ofiarowując na ten cel 2 tys. rubli. Budynek wyremontowano uzyskując w nim salę na 200 miejsc i mieszkanie dla kaznodziei. Którym został Jan Eichhorst. Jego następcami byli: Oskar Truderung (1901-1905), Bernard Herb (1906-1908), Martin Lasch (1908-1910), Arttur Wenske (1910-1913) i Eduard Wenske (1914-1917). W lipcu 1908 r. baptyści pabianiccy odłączyli się od Łodzi, tworząc wraz z Kurówkiem i Małą Mierzączką samodzielną gminę. Wśród wiernych przeważali kupcy i rzemieślnicy.

https://pabianice.fotopolska.eu

Autor: Sławomir Saładaj